اجزای سیستم تهویه مطبوع خودرو +طرز کار و انواع

وجود یکی از انواع سیستم تهویه مطبوع خودرو به داشتن خنکی هوای داخلی خودرو در فصول گرم سال کمک می‌کند. اجزای سیستم تهویه مطبوع خودرو، اجزای مختلفی را شامل می‌شود که هر کدام وظیفه خود را انجام می‌دهند. طرز کار سیستم تهویه مطبوع خودرو هم مشابه کولرهای خانگی است و شاید کمی تفاوت در پیاده سازی آن برای ماشین وجود داشته باشد.

تهویه مطبوع خودرو چیست؟

سیستم تهویه مطبوع خودرو، سیستمی است که وظیفه تنظیم دما، رطوبت و جریان هوای داخل خودرو را بر عهده دارد. این سیستم به‌ویژه در فصول گرم و سرد سال ضروری است و در شرایط مختلف جوی، دمای داخل کابین خودرو را در حد مطلوب نگه می‌دارد. از طریق این سیستم، رانندگان و سرنشینان می‌توانند به راحتی و بدون نگرانی از تغییرات دما، در داخل خودرو احساس راحتی کنند. این سیستم معمولاً شامل دو عملکرد اصلی است: اولین عملکرد، سرمایش است که در تابستان‌ها برای خنک کردن هوا استفاده می‌شود و دومین عملکرد، گرمایش است که در فصول سرد برای تنظیم دمای داخل خودرو به کار می‌رود. به‌علاوه، سیستم تهویه مطبوع می‌تواند هوا را تصفیه کرده و رطوبت داخل خودرو را کاهش دهد.

اهمیت سیستم تهویه مطبوع در خودرو

سیستم تهویه مطبوع خودرو یکی از مهم‌ترین اجزای خودرو محسوب می‌شود که نقش بسیار مهمی در راحتی و ایمنی سرنشینان ایفا می‌کند. در ادامه این مطلب از بلاگ یدکیجات به بررسی اهمیت اجزای سیستم تهویه مطبوع خودرو می‌پردازیم:

ایجاد آسایش و راحتی سرنشینان

انواع سیستم تهویه مطبوع خودرو به شما این امکان را می‌دهد تا دمای داخل خودرو را در هر فصلی از سال به دلخواه خود تنظیم کنید. در روزهای گرم تابستان، هوای خنک و مطبوع و در روزهای سرد زمستان، هوای گرم و دلپذیر را برای شما فراهم می‌کند. طرز کار سیستم تهویه مطبوع خودرو این است که با تنظیم رطوبت هوا، از ایجاد بخار روی شیشه‌ها جلوگیری کرده و دید راننده را بهبود می‌بخشد. فیلتر کابین موجود در سیستم تهویه، گرد و غبار، آلاینده‌ها و بوهای نامطبوع را از هوای ورودی به کابین حذف کرده و هوای پاک و سالم را برای سرنشینان فراهم می‌کند.

افزایش ایمنی رانندگی

هوای مطبوع و دلپذیر داخل کابین، از خستگی و خواب آلودگی راننده جلوگیری کرده و تمرکز او را افزایش می‌دهد. همانطور که گفته شد، انواع سیستم تهویه مطبوع خودرو با جلوگیری از بخار گرفتگی شیشه‌ها، دید راننده را بهبود بخشیده و از بروز حوادث جلوگیری می‌کند.

محیطی آرام و دلپذیر داخل خودرو، استرس راننده را کاهش داده و تجربه رانندگی لذت‌بخش‌تری را برای او فراهم می‌کند.

سایر مزایای سیستم تهویه مطبوع

اشعه‌های خورشید و تغییرات دمایی شدید می‌توانند به داشبورد و روکش صندلی‌های خودرو آسیب برسانند. سیستم تهویه با کنترل دما و رطوبت داخل کابین، از این آسیب‌ها جلوگیری می‌کند.خودروهایی که مجهز به سیستم تهویه مطبوع هستند، معمولاً ارزش فروش بالاتری دارند. به طور خلاصه، سیستم تهویه مطبوع خودرو تنها یک وسیله لوکس نیست، بلکه یک سیستم ضروری است که راحتی، ایمنی و طول عمر خودرو را افزایش می‌دهد. به عنوان یک جزء داخلی وسیله نقلیه، باید طرز کار سیستم تهویه مطبوع خودرو را بلد باشید. همینطور باید اجزای سیستم تهویه مطبوع خودرو را بشناسید.

اجزای اصلی سیستم تهویه مطبوع خودرو

اجزای سیستم تهویه مطبوع خودرو را می‌توان در دسته بندی‌های مختلفی بررسی کرد. طرز کار سیستم تهویه مطبوع خودرو ولی تقریبا یکسان است و به شکل پایه، همه دستگاه‌ها مانند هم کار می‌کنند. در لیست فروش قطعات خودرو خارجی می‌توانید هر کدام از این قطعات را پیدا کنید.

کمپرسور (Compressor)

 کمپرسور قلب سیستم تهویه مطبوع خودرو است. این قطعه وظیفه فشرده کردن گاز مبرد (معمولاً فریون) را بر عهده دارد. کمپرسور گاز مبرد را به داخل سیستم می‌فرستد تا به مایع تبدیل شود و دمای هوا را کاهش دهد.  کمپرسور عملاً گاز مبرد را فشرده کرده و دمای آن را افزایش می‌دهد. همچنین Compressor انواع مختلفی دارد از جمله پیستونی، روتاری و … که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند.

کندانسور (Condenser)

کندانسور گاز مبرد فشرده و داغ را خنک کرده و به مایع تبدیل می‌کند. این قطعه معمولاً در جلوی رادیاتور خودرو قرار دارد. Condenser همچنین انواع مختلفی دارد مانند: هوا خنک، آب خنک و …

دریچه انبساط (Expansion Valve)

دریچه انبساط مایع مبرد را به صورت پاشیده شده وارد اواپراتور می‌کند. این قطعه با کاهش فشار، دمای مایع مبرد را کاهش می‌دهد.

اواپراتور (Evaporator)

اواپراتور مایع مبرد در اواپراتور تبخیر شده و گرمای محیط اطراف را جذب می‌کند. هوای عبوری از روی اواپراتور خنک می‌شود و به داخل کابین هدایت می‌شود.

فیلتر کابین (Cabin Filter)

Cabin Filter ذرات گرد و غبار، گرده و آلاینده‌های موجود در هوا را قبل از ورود به کابین فیلتر می‌کند. همچنین به بهبود کیفیت هوای داخل کابین کمک می‌کند.

فن (Fan)

فن، هوای خنک شده را به داخل کابین هدایت می‌کند. سرعت فن در انواع سیستم تهویه مطبوع خودرو قابل تنظیم است.

گاز مبرد (Refrigerant)

گاز مبرد، ماده‌ای است که گرما را از یک نقطه به نقطه دیگر منتقل می‌کند. انواع مختلفی از گاز مبرد وجود دارد که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند.

ترموستات و سنسورها

ترموستات و سنسورها، دمای داخل کابین و دمای گاز مبرد را اندازه‌گیری می‌کنند. به سیستم کنترل اجازه می‌دهند تا دمای دلخواه را حفظ کند.

بیشتر بخوانید: علائم خرابی شمع خودرو + بهترین زمان تعویض شمع

نگهداری و عملکرد بهینه سیستم تهویه مطبوع

برای اینکه سیستم تهویه مطبوع همیشه به‌درستی کار کند و بیشترین کارایی را داشته باشد، نگهداری و بررسی منظم آن ضروری است. اولین قدم در نگهداری، بررسی و تعویض فیلتر هوا است. فیلترهای کثیف می‌توانند جریان هوا را محدود کنند و موجب کاهش عملکرد سیستم تهویه مطبوع شوند. همچنین، گاز مبرد سیستم تهویه مطبوع باید به‌طور منظم بررسی و در صورت لزوم شارژ شود، چرا که کمبود گاز مبرد باعث می‌شود سیستم نتواند هوای سرد یا گرم به‌طور مؤثر تولید کند.

دومین نکته مهم، بررسی کمپرسور و اجزای دیگر سیستم تهویه مطبوع مانند مبدل حرارتی و تبخیرکننده است. این قطعات می‌توانند با گذشت زمان دچار مشکل شوند و عملکرد سیستم را کاهش دهند. به‌ویژه در خودروهای وارداتی مانند تویوتا و لکسوس، نگهداری از این سیستم برای عملکرد بهتر خودرو در طولانی‌مدت اهمیت دارد.

طرز کار سیستم تهویه مطبوع خودرو به زبان ساده

سیستم تهویه مطبوع خودرو مثل یک یخچال کوچک عمل می‌کند، اما به جای خنک کردن مواد غذایی، هوای داخل ماشین را خنک می‌کند. این سیستم از چند قسمت اصلی تشکیل شده است که هر کدام کار خاصی انجام می‌دهند. بر اساس اجزای سیستم تهویه مطبوع خودرو، در ادامه چرخه این سیستم را بررسی می‌کنیم.

تصور کنید که انواع سیستم تهویه مطبوع خودرو یک چرخه دارد:

1. کمپرسور: این قسمت مثل یک پمپ هوا عمل می‌کند. گاز مخصوصی را که در سیستم وجود دارد، فشرده می‌کند و داغ می‌کند.
2. کندانسور: گاز داغ و فشرده وارد یک رادیاتور کوچک می‌شود که به آن کندانسور می‌گویند. در اینجا، گاز داغ با هوای بیرون در تماس قرار می‌گیرد و خنک می‌شود و به مایع تبدیل می‌شود.
3. دریچه انبساط: مایع خنک شده از یک دریچه کوچک عبور می‌کند و فشار آن به شدت کاهش پیدا می‌کند. این باعث می‌شود که مایع به سرعت تبخیر شود.
4. اواپراتور: مایع تبخیر شده وارد یک کویل (لوله‌های پیچیده) می‌شود که به آن اواپراتور می‌گویند. در این قسمت، مایع با گرفتن گرما از هوای اطراف تبخیر می‌شود و باعث می‌شود هوای اطراف سرد شود.
5. فن: هوایی که از روی اواپراتور عبور می‌کند، خنک می‌شود و توسط یک فن به داخل کابین خودرو هدایت می‌شود.
6. چرخه تکرار می‌شود: گاز پس از تبخیر دوباره به کمپرسور باز می‌گردد و این چرخه ادامه پیدا می‌کند.

به زبان ساده‌تر در تمامی انواع سیستم تهویه مطبوع خودرو:

• کمپرسور: گاز را داغ و فشرده می‌کند.
• کندانسور: گاز داغ را خنک می‌کند و به مایع تبدیل می‌کند.
• اواپراتور: مایع را تبخیر می‌کند و هوای اطراف را خنک می‌کند.
• فن: هوای خنک را به داخل ماشین می‌فرستد.

مطلب سنسور دور موتور چیست و دلایل خرابی آن کدام‌اند؟ را از ما بخوانید.

انواع سیستم تهویه مطبوع خودرو

سیستم‌های تهویه مطبوع خودروها در طول سال‌ها پیشرفت چشمگیری داشته‌اند و امروزه انواع مختلفی از این سیستم‌ها در خودروها مورد استفاده قرار می‌گیرد. هر کدام از این سیستم‌ها ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند. در ادامه به بررسی انواع اصلی این سیستم‌ها می‌پردازیم:

1. سیستم‌های دستی (Manual):

• ساده‌ترین نوع سیستم تهویه: در این نوع سیستم، راننده به صورت دستی دما، سرعت فن و جهت جریان هوا را تنظیم می‌کند.
• کنترل‌های ساده: معمولاً از دکمه‌ها و ولوم‌های مکانیکی برای تنظیمات استفاده می‌شود.
• قیمت مناسب: نسبت به سیستم‌های اتوماتیک، قیمت پایین‌تری دارند.
• کمترین امکانات: امکانات جانبی مانند کنترل اتوماتیک دما و سنسور کیفیت هوا در این سیستم‌ها وجود ندارد.

2. سیستم‌های نیمه اتوماتیک:

• ترکیبی از سیستم دستی و اتوماتیک: برخی از تنظیمات مانند دما به صورت اتوماتیک و برخی دیگر به صورت دستی انجام می‌شود.
• کنترل‌های ساده‌تر: نسبت به سیستم‌های تمام اتوماتیک، کنترل‌ها ساده‌تر هستند.
• قیمت مناسب‌تر: قیمت این سیستم‌ها نسبت به سیستم‌های تمام اتوماتیک مناسب‌تر است.

3. سیستم‌های تمام اتوماتیک (Automatic Climate Control – ACC):

• تنظیم خودکار دما: راننده تنها دمای دلخواه را تعیین می‌کند و سیستم به صورت خودکار دما، سرعت فن و جهت جریان هوا را تنظیم می‌کند.
• سنسورهای مختلف: این سیستم‌ها مجهز به سنسورهایی هستند که دمای داخل و خارج خودرو، رطوبت و کیفیت هوا را اندازه‌گیری کرده و بر اساس آن تنظیمات را انجام می‌دهند.
• امکانات جانبی: بسیاری از سیستم‌های تمام اتوماتیک دارای امکانات جانبی مانند کنترل جداگانه دمای سرنشینان جلو و عقب، سنسور باران، سنسور نور و… هستند.
• راحتی بیشتر: با استفاده از این سیستم، راننده نیازی به تنظیمات دستی ندارد و می‌تواند به راحتی به رانندگی بپردازد.

4. سیستم‌های دوگانه (Dual-Zone Climate Control):

• کنترل جداگانه دمای دو ناحیه: در این سیستم‌ها، سرنشین جلو و عقب می‌توانند دمای دلخواه خود را به صورت جداگانه تنظیم کنند.
• راحتی بیشتر: این سیستم برای خودروهایی که چندین سرنشین دارند بسیار مناسب است.

5. سیستم‌های چندگانه (Multi-Zone Climate Control):

• کنترل جداگانه دمای چندین ناحیه: در این سیستم‌ها، می‌توان برای هر ناحیه از خودرو دمای جداگانه‌ای تنظیم کرد.
• امکانات پیشرفته: این سیستم‌ها معمولاً دارای امکانات پیشرفته‌ای مانند تشخیص حضور سرنشین، کنترل کیفیت هوا و… هستند.اجزای سیستم تهویه مطبوع خودرو حتی با در نظر گرفتن این انواع، تقریبا یکسان است و چرخه سیستم خنک شدن هوای داخلی خودرو، مشابه است.

بیشتر بخوانید: آموزش نحوه تعویض فیلتر روغن تویوتا راوفور

نقش سیستم تهویه مطبوع در خودروهای تویوتا و لکسوس

در خودروهای تویوتا و لکسوس، سیستم تهویه مطبوع علاوه بر فراهم کردن راحتی برای سرنشینان، به دلیل تکنولوژی‌های پیشرفته‌ای که در آن‌ها استفاده می‌شود، می‌تواند تجربه رانندگی را ارتقا دهد. در مدل‌های جدید تویوتا و لکسوس، سیستم تهویه مطبوع به‌گونه‌ای طراحی شده که با استفاده از سنسورهای هوشمند، به‌طور خودکار دمای داخلی کابین را تنظیم می‌کند. این ویژگی به‌ویژه در سفرهای طولانی و شرایط آب و هوایی متغیر، مفید است. استفاده از قطعات اورجینال لوازم یدکی تویوتا و لکسوس برای این سیستم‌ها می‌تواند عمر مفید خودرو را افزایش دهد و از بروز مشکلات در مسیرهای طولانی جلوگیری کند. یدکیجات ارائه دهنده انواع لوازم یدکی تویوتا و قطعات لکسوس است. برای سفارش و خرید آنلاین با تیم فروش به شماره  02126651532 در ارتباط باشید.

سخن پایانی

در این مطلب از بلاگ یدکیجات به بررسی اجزای سیستم تهویه مطبوع خودرو و طرز کار هر کدام از آن‌ها پرداختیم. اطلاع از طرز کار سیستم تهویه مطبوع خودرو به شما کمک می‌کند تا خرابی‌های ساده و عیب یابی اولیه را خودتان انجام دهید. اما برای برطرف کردن مشکل فنی انواع سیستم تهویه مطبوع خودرو باید به سراغ متخصص و مکانیک سیستم تهویه خودرو بروید و از دست بردن به سیستم‌های فنی بدون داشتن اطلاعات کافی بپرهیزید.