شمع خودرو از جمله لوازم و قطعات مهم برای خودرو است که فرایند احتراق و سوختن در موتورهای دیزلی و بنزینی آغاز میکند. خرابی این قطعه، عامل اصلی روشن نشدن موتور و از کار افتادن آن است. بنابراین مهم است که بدانید علائم خرابی شمع خودرو چیست و چطور باید آن را شناسایی کنید. در این مقاله از وبلاگ یدکیجات به این مشکل رایج میپردازیم.
فهرست
شمع خودرو چیست و چه وظیفهای دارد؟
شمع خودرو (یا شمع احتراق) یک قطعه مهم در موتورهای احتراق داخلی است که وظیفه تولید جرقه برای اشتعال مخلوط سوخت و هوا را بر عهده دارد. این جرقه باعث انفجار مخلوط سوخت و هوا در سیلندر موتور میشود که در نتیجه آن، پیستون به حرکت در میآید و نیروی لازم برای حرکت خودرو تولید میشود.خرابی در این قطعه مهم میتواند عملکرد موتور را دچار مشکل کند. بنابراین راننده باید علائم خرابی شمع خودرو را بداند و بشناسد. اما قبل از شروع آن، باید به معرفی وظایف اصلی و حیاتی شمع ماشین بپردازیم.
یدکیجات؛ ارائه دهنده انواع لوازم یدکی اصل تویوتا
وظایف اصلی شمع خودرو کدام است؟
وظایف اصلی شمع خودرو عبارتند از:
- تولید جرقه: شمع خودرو با تولید جرقه الکتریکی در زمان مناسب باعث اشتعال مخلوط سوخت و هوا میشود.
- انتقال حرارت: شمعها به دفع حرارت از محفظه احتراق به سیستم خنککننده موتور کمک میکنند.
- محافظت از موتور: شمعها با کارکرد درست و به موقع، از ایجاد احتراق نامنظم (پدیدههای ناک یا دتونیشن) جلوگیری میکنند که میتواند به موتور آسیب برساند.
با شروع علائم خرابی شمع ماشین، دیگر نمیتوانید انتظار داشته باشید که وظایف گفته شده در بالا، به درستی انجام شوند.
شمعهای خودرو معمولاً از موادی مانند پلاتین یا ایریدیوم ساخته میشوند که دوام و عملکرد بهتری نسبت به شمعهای معمولی دارند. علائم خرابی شمع خودرو در انواع آن، تقریبا یکسان است. همچنین، شمعها بر اساس طراحی و مشخصات فنی موتور، دارای اندازهها و انواع مختلفی هستند که هرکدام برای نوع خاصی از موتور مناسب هستند.
برای مطالعه بیشتر بخوانید : دلایل سوختن فیوز خودرو
مراحل گام به گام عملکرد شمع
علائم خرابی شمع خودرو ممکن است بسته به مراحل آن باشد و اشکال در یک مرحله احتراق، باعث خرابی در قطعه شود.
- مخلوط انفجاری
در هر سیکل موتور، مخلوطی از هوا و بنزین توسط انژکتور به داخل سیلندر پاشیده میشود.
- مرحله فشردهسازی
دریچههای ورودی و خروجی بسته میشوند و پیستون به سمت بالا حرکت میکند، فشار و دمای مخلوط را به طور قابل توجهی افزایش میدهد.
- نقطه اوج فشردهسازی
در این لحظه، مخلوط هوا و بنزین به حداکثر فشردگی خود میرسد و آماده انفجار است.
- جرقه
اینجاست که شمع وارد عمل میشود! کویل ولتاژ بالایی را به شمع میفرستد. در داخل شمع، الکترود مرکزی و الکترود منفی (بدنه شمع) با فاصلهای دقیق از یکدیگر قرار گرفتهاند. یکی از علائم خرابی شمع خودرو، میتواند جرقه نزدن آن باشد.
- پل الکتریکی
با رسیدن ولتاژ بالا، جریان الکتریکی از الکترود مرکزی عبور کرده و به دنبال کوتاهترین مسیر به سمت زمین است. این مسیر، جرقهای قدرتمند در گپ بین دو الکترود ایجاد میکند.
- آتشبازی در قلب سیلندر
جرقه شمع مانند مشعلی عمل میکند و مخلوط فشرده شده را به طور آنی مشتعل میکند. این انفجار ناگهانی، انرژی عظیمی آزاد میکند که پیستون را با قدرت به سمت پایین حرکت میدهد.
- حرکت میللنگ
حرکت پیستون به میللنگ منتقل شده و آن را به چرخش در میآورد. چرخش میللنگ، نیروی محرکه نهایی برای حرکت خودرو شماست.
- دفع گازهای حاصل از احتراق
در مرحله آخر، دریچههای خروجی باز شده و گازهای حاصل از احتراق از سیلندر خارج میشوند تا برای سیکل بعدی آماده شود.
برای بررسی دقیقتر علائم خرابی شمع ماشین، باید هر کدام از این مراحل، چک شوند.
برای مطالعه بیشتر بخوانید : عوارض استارت زدن ماشین روشن
علائم اولیه خرابی شمع خودرو: چه چیزهایی را باید بدانید؟
علائم خرابی شمع خودرو در مراحل اول چیست و چطور میتوان از آن جلوگیری کرد؟ شمعهای خودرو یکی از اجزای حیاتی موتور هستند و خرابی آنها میتواند عملکرد کلی خودرو را تحت تأثیر قرار دهد. شناخت علائم اولیه خرابی شمعها میتواند به تشخیص و رفع مشکلات پیش از وخیم شدن وضعیت کمک کند. در ادامه به مهمترین علائم اولیه خرابی شمع خودرو اشاره میکنیم:
- کاهش کارایی موتور: یکی از اولین نشانههای خرابی شمع یا علائم خرابی شمع ماشین، کاهش قدرت و کارایی موتور است. اگر حس میکنید خودرو به سختی شتاب میگیرد یا قدرت آن کاهش یافته است، ممکن است شمعها دچار مشکل شده باشند.
- افزایش مصرف سوخت: شمعهای خراب یا فرسوده نمیتوانند مخلوط سوخت و هوا را به طور کامل و بهینه بسوزانند، که این امر منجر به افزایش مصرف سوخت میشود.
- روشن شدن چراغ چک موتور: سیستم مدیریت موتور (ECU) خودرو میتواند خرابی شمعها را تشخیص دهد و چراغ چک موتور را روی داشبورد روشن کند. این هشدار باید به سرعت بررسی و علت آن مشخص شود.
- لرزش موتور در حالت آرام: اگر موتور در حالت آرام به طور نامنظم و با لرزش کار میکند، این میتواند نشانهای از مشکل در شمعها باشد.
- مشکل در روشن شدن خودرو: شمعهای معیوب یا فرسوده ممکن است باعث سخت روشن شدن موتور شوند. علائم خرابی شمع خودرو به خصوص در هوای سرد بهتر خود را نشان میدهند چون جرقه زدن و روشن شدن خودرو، به سختی انجام میشود.
- افت راندمان شتاب: اگر خودرو در هنگام شتابگیری به طور ناگهانی قدرت خود را از دست میدهد یا به سختی شتاب میگیرد، ممکن است شمعها نیاز به تعویض داشته باشند.
- صدای غیرعادی از موتور: شمعهای خراب ممکن است باعث ایجاد صداهای غیرعادی و ناک در موتور شوند. این صداها معمولاً به دلیل احتراق ناقص یا نامنظم در سیلندرها است.
- دود غیرطبیعی از اگزوز: اگر شمعها به درستی کار نکنند، ممکن است متوجه شوید که دود خروجی از اگزوز رنگ و بوی غیرطبیعی دارد، که میتواند نشانهای از احتراق ناقص باشد.
تشخیص به موقع و تعویض شمعهای خراب نه تنها باعث بهبود عملکرد موتور و کاهش مصرف سوخت میشود، بلکه از آسیبهای جدیتر به موتور جلوگیری میکند. برای این منظور، توصیه میشود علائم خرابی شمع خودرو را جدی بگیرید و شمعهای خودرو به طور منظم و طبق دستورالعمل سازنده خودرو بررسی و در صورت نیاز تعویض کنید.در ادامه بررسی دقیق و جزیی علائم خرابی شمع ماشین، باید بدانیم که چه زمانی باید شمع را عوض کنیم.
یدکیجات؛ ارائه دهنده انواع لوازم یدکی لکسوس
چگونه متوجه شویم که شمع خودرو نیاز به تعویض دارد؟
تشخیص نیاز به تعویض شمع خودرو اهمیت زیادی دارد تا از عملکرد بهینه موتور و جلوگیری از خرابیهای جدیتر اطمینان حاصل شود. برای اینکه متوجه شوید شمعهای خودرو نیاز به تعویض دارند، میتوانید به نکات و علائم زیر توجه کنید:
بررسی ظاهری شمعها
- رسوبات: اگر شمعها پوشیده از رسوبات کربنی، روغنی یا سوخت نسوخته باشند، نشاندهنده احتراق ناقص یا مشکلات دیگری در موتور است.
- ساییدگی الکترودها: الکترودهای شمعها به مرور زمان فرسوده میشوند. اگر فاصله بین الکترودها بیش از حد زیاد شده باشد، نیاز به تعویض دارند.
- ترکها و خرابیهای فیزیکی: ترکها، شکستگیها یا آسیبهای فیزیکی دیگر روی شمع نشان میدهد که شمع باید تعویض شود.
عملکرد خودرو
- کاهش قدرت موتور: اگر حس میکنید خودرو قدرت خود را از دست داده و به سختی شتاب میگیرد، ممکن است شمعها نیاز به تعویض داشته باشند. البته کاهش قدرت تنها به علائم خرابی شمع خودرو بستگی ندارد و میتواند دلایل دیگری هم داشته باشد. اما به طور کلی باید علائم خرابی شمع ماشین را هم در چنین حالتی جدی بگیرید.
- لرزش موتور در حالت آرام: موتور در حالت آرام به طور معمول و بدون لرزش کار نمیکند، این میتواند نشانه خرابی شمعها باشد.
- افزایش مصرف سوخت: مصرف سوخت خودرو به طور غیرعادی افزایش یافته است.
- مشکل در روشن شدن موتور: اگر موتور به سختی روشن میشود یا نیاز به چند بار استارت زدن دارد، شمعها ممکن است مشکل داشته باشند.
چراغ چک موتور
- روشن شدن چراغ چک موتور: ECU خودرو میتواند خرابی شمعها را تشخیص دهد و با روشن کردن چراغ چک موتور شما را آگاه کند. بنابراین در بین علائم خرابی شمع خودرو، باید چراغهای اعلان خودرو را هم بررسی کنید.
روشن شدن چراغ چک موتور تنها به دلیل علائم خرابی شمع ماشین نیست و باید دیگر موارد خرابی را هم بررسی کنید.
صداهای غیرعادی
- صدای ناک یا تق تق: اگر موتور صدای ناک یا تق تق میدهد، ممکن است ناشی از احتراق ناقص به دلیل خرابی شمعها باشد.
دود غیرطبیعی از اگزوز
- دود سیاه یا خاکستری: اگر از اگزوز دود سیاه یا خاکستری خارج میشود، میتواند نشانه احتراق ناقص باشد که ممکن است به دلیل شمعهای خراب باشد.
مراحل بررسی شمعها
- خارج کردن شمعها: ابتدا مطمئن شوید که موتور خنک است. سپس شمعها را یکی یکی خارج کنید تا ترتیب آنها به هم نخورد.
- بررسی فاصله الکترودها: با استفاده از گیج فیلر، فاصله بین الکترودها را اندازهگیری کنید. اگر فاصله بیش از حد مجاز باشد، شمع نیاز به تعویض دارد.
- بررسی رنگ و وضعیت ظاهری: شمعهای سالم باید رنگ قهوهای یا خاکستری روشن داشته باشند. رسوبات کربنی یا روغنی نشاندهنده مشکلات احتراق است.
تعویض به موقع شمعها بر اساس توصیههای سازنده خودرو و با توجه به علائم فوق، از اهمیت ویژهای برخوردار است و میتواند به بهبود عملکرد و عمر مفید موتور کمک کند.
نوع شمع |
جنس شمع |
تعداد الکترود منفی |
شمع بر اساس کد حرارتی |
معمولی |
نیکل |
یک / دو |
شمع سرد |
معمولی / سوزنی |
ایریدیوم |
دو / سه |
شمع نیمه گرم |
سوزنی |
پلاتینیوم |
سه / چهار |
شمع گرم |
علائم کاهش عملکرد موتور به دلیل خرابی شمع
علائم کاهش عملکرد موتور به دلیل خرابی شمعها میتواند متنوع باشد و ممکن است در شرایط مختلف به شکلهای متفاوتی بروز کند. در ادامه به برخی از این علائم خرابی شمع خودرو و موتور اشاره میکنیم:
کاهش قدرت و شتاب موتور
یک عامل مهم برای چنین اتفاقی، بروز علائم خرابی شمع ماشین و ظاهر شدن آنهاست. اگر شمعها نتوانند جرقه کافی تولید کنند، موتور نمیتواند قدرت کامل خود را تولید کند. این امر باعث کاهش شتاب و کندی عملکرد خودرو میشود.
لرزش موتور در حالت آرام
خرابی شمعها میتواند منجر به لرزش و کارکرد نامنظم موتور در حالت آرام شود. موتور به طور متناوب و بدون نرمی کار میکند و ممکن است حس کنید خودرو در حالت توقف لرزش دارد.
افزایش مصرف سوخت
شمعهای معیوب نمیتوانند مخلوط سوخت و هوا را به طور کامل بسوزانند، که این امر باعث افزایش مصرف سوخت میشود. شما ممکن است متوجه شوید که میزان مسافتی که با یک باک بنزین طی میکنید کاهش یافته است. در چنین حالتی باید به دنبال علائم خرابی شمع خودرو بگردید و در صورت وجود خرابی آن را برطرف کنید.
مشکل در روشن شدن موتور
اگر شمعها به درستی کار نکنند، ممکن است موتور به سختی روشن شود یا نیاز به چندین بار استارت زدن داشته باشد، به خصوص در هوای سرد. سخت روشن شدن فقط به علائم خرابی شمع ماشین برنمیگردد و ممکن است با کمی گرم شدن سر شمع، این مشکل برطرف شود.
روشن شدن چراغ چک موتور
سیستم مدیریت موتور (ECU) میتواند مشکلات شمعها را تشخیص دهد و چراغ چک موتور را روی داشبورد روشن کند. این هشدار باید به سرعت بررسی شود.
صدای غیرعادی از موتور
خرابی شمعها ممکن است باعث تولید صداهای غیرعادی مانند تق تق یا ناک (Knock) از موتور شود. این صداها معمولاً به دلیل احتراق ناقص در سیلندرها است.
کاهش عملکرد موتور تحت بار
زمانی که خودرو تحت بار زیاد (مثل بالا رفتن از تپه یا حمل بار سنگین) قرار میگیرد، ممکن است کاهش عملکرد و ضعف در قدرت موتور به وضوح مشهود باشد.
دود غیرطبیعی از اگزوز
احتراق ناقص میتواند منجر به تولید دود سیاه یا خاکستری از اگزوز شود. این دود معمولاً بوی نامطبوعی نیز دارد. بنابراین دور غیرطبیعی را میتوانید یکی از علائم خرابی شمع خودرو در نظر بگیرید.
نوسانات سرعت موتور
موتور ممکن است در حین رانندگی به طور ناگهانی سرعت خود را کم یا زیاد کند. این نوسانات میتواند نشانهای از مشکلات شمعها باشد.
تشخیص به موقع و تعویض شمعهای معیوب میتواند از بروز مشکلات جدیتر جلوگیری کرده و کارایی و عمر مفید موتور را افزایش دهد. در صورت مشاهده هر یک از این علائم، توصیه میشود که شمعهای خودرو توسط یک مکانیک متخصص بررسی و در صورت لزوم تعویض شوند.
بیشتر بخوانید : بهترین زمان تعویض تسمه تایم
بهترین زمان تعویض شمع خودرو: چه وقت باید اقدام کنیم؟
تنها پیدا کردن و شناسایی علائم خرابی شمع خودرو مهم نیست. شما باید بدانید که چه زمانی شمعهای خودرویتان نیاز به تعویض و جایگزینی دارد. دو عامل اصلی در تعیین زمان تعویض شمعها نقش دارند:
فواصل زمانی تعویض شمع خودرو
اکثر خودروسازان تعویض شمعها را در فواصل بین 20 تا 60 هزار کیلومتر توصیه میکنند. با این حال، این عدد میتواند تحت تأثیر عوامل دیگری مانند شرایط رانندگی، نوع شمعها و کیفیت بنزین تغییر کند.
علائم هشداردهنده تعویض شمع ماشین
علائم خرابی شمع ماشین که نشاندهندهی نیاز به تعویض شمعها باشند، عبارتند از:
- مشکلات روشن شدن: استارت خوردن سخت، خاموش شدن ناگهانی
- افت ناگهانی قدرت و شتاب: کاهش شتاب، لرزش و نوسان در دور موتور
- افزایش مصرف سوخت: مصرف بنزین بیشتر از حد معمول
- علائم ظاهری: رسوب و جرم روی شمع، بوی نامطبوع از اگزوز
- روشن شدن چراغ چکانژین (در برخی موارد)
نکات و توصیههایی برای نگهداری بهتر شمعهای خودرو
نگهداری مناسب شمعهای خودرو میتواند به بهبود عملکرد موتور و افزایش عمر مفید آنها کمک کند. علائم خرابی شمع خودرو هنگامی که مرتب به آن رسیدگی کنید، دیرتر خودش را نشان میدهد. در اینجا به برخی از نکات و توصیههای مهم برای نگهداری بهتر شمعهای خودرو اشاره میکنیم:
بازدید و تمیز کردن دورهای شمعها
- بررسی دورهای: شمعهای خودرو را هر ۲۰،۰۰۰ کیلومتر یا هر سال یک بار بررسی کنید. این کار میتواند به تشخیص زودهنگام مشکلات و جلوگیری از خرابیهای جدیتر کمک کند.
- تمیز کردن رسوبات: در صورت مشاهده رسوبات کربنی یا روغنی بر روی شمعها، آنها را با استفاده از یک برس سیمی نرم و مواد شوینده مخصوص تمیز کنید.
تنظیم فاصله الکترودها
- استفاده از گیج فیلر: فاصله بین الکترودهای شمع باید طبق مشخصات سازنده خودرو تنظیم شود. استفاده از گیج فیلر برای اندازهگیری و تنظیم این فاصله توصیه میشود.
- تنظیم دقیق: فاصله بیش از حد کم یا زیاد بین الکترودها میتواند منجر به احتراق ناقص یا کاهش کارایی موتور شود.
استفاده از شمعهای با کیفیت
- انتخاب شمع مناسب: از شمعهایی با کیفیت بالا و متناسب با مشخصات فنی موتور خود استفاده کنید. شمعهای پلاتینیوم و ایریدیوم معمولاً عمر طولانیتری دارند. علائم خرابی شمع خودرو در مدلهای باکیفیت ساخت بالا، طبیعتاً کمتر است.
- توصیه سازنده: همیشه از شمعهایی استفاده کنید که توسط سازنده خودرو توصیه شدهاند.
تعویض به موقع شمعها
- زمانبندی تعویض: شمعها را طبق توصیههای سازنده و بر اساس نوع آنها (مسی، پلاتینیوم، ایریدیوم) به موقع تعویض کنید.
- تعویض همه شمعها: هنگام تعویض شمعها، بهتر است همه شمعهای موتور را به طور همزمان تعویض کنید تا عملکرد یکسان و بهینهای داشته باشند.
مراقبت از سیستم جرقهزنی
- بررسی وایرهای شمع: وایرهای شمع را برای پیدا کردن علائم خرابی شمع ماشین، به طور منظم بررسی کنید و در صورت مشاهده هرگونه ترک، پارگی یا خرابی، آنها را تعویض کنید.
- کویل جرقهزنی: مطمئن شوید که کویل جرقهزنی به درستی کار میکند، زیرا خرابی آن میتواند باعث کاهش عملکرد شمعها شود.
موتور را به درستی نگهداری کنید
- تعویض منظم فیلتر هوا: فیلتر هوای کثیف میتواند به کاهش کارایی شمعها و موتور منجر شود. فیلتر هوا را به طور منظم تعویض کنید.
- روغن موتور: روغن موتور را به موقع تعویض کنید تا موتور به خوبی روانکاری شود و از تجمع رسوبات در شمعها جلوگیری شود.
بررسی به موقع و دورهای موتور، نه تنها علائم خرابی شمع خودرو را کاهش میدهد و عمر موتور را بیشتر میکند، بلکه میتواند باعث جلوگیری از خرابی دیگر قطعات داخلی و همرده با موتور هم شود.
رانندگی مناسب
- رانندگی در شرایط بهینه: از رانندگی در شرایط سخت و ترافیک سنگین تا حد امکان پرهیز کنید و از رانندگی مداوم در مسافتهای کوتاه که مانع گرم شدن کامل موتور میشود، خودداری کنید.
- بارگذاری مناسب: از حمل بار سنگین که میتواند فشار زیادی بر موتور وارد کند، خودداری کنید.
خرید شمع خودرو اصل برای خودروهای خارجی از سایت یدکیجات
در فروشگاه یدکیجات، ما انواع شمعهای خودرو باکیفیت و اصل را برای مدلهای خودروهای خارجی عرضه میکنیم. با خرید از یدکیجات، شما میتوانید از اصالت و عملکرد بالای شمعهای خودرو اطمینان حاصل کنید. تیم ما آماده است تا شما را در انتخاب بهترین شمع برای خودروتان یاری کند. برای مشاهده تنوع شمعها و کسب اطلاعات بیشتر، به سایت یدکیجات مراجعه کنید و از خریدی مطمئن و آسان لذت ببرید. یدکیجات ارائه دهندهی انواع قطعات یدکی تویوتا، لوازم یدکی لکسوس، هیوندای و … به سراسر ایران است.
سخن پایانی
رعایت این نکات و توصیهها میتواند به بهبود عملکرد و افزایش عمر مفید شمعهای خودرو کمک کند. با نگهداری مناسب و تعویض به موقع شمعها، میتوانید از عملکرد بهینه موتور و کاهش مصرف سوخت بهرهمند شوید. همواره به توصیههای سازنده خودرو و مکانیک متخصص توجه کنید. یدکیجات ارائه دهندهی قطعات اورجینال مربوط به شمع تویوتا و لکسوس، تجربهی یک خرید آنلاین خوشایند را برای مشتریان رقم میزند.
پرسشهای متداول درباره شمع خودرو + پاسخهای کارشناسی
در ادامه بررسی علائم خرابی شمع خودرو، به پرسشهایی میپردازیم که برای اکثر رانندگان، رخ میدهد:
1. شمع خودرو چیست و چه وظیفهای دارد؟
شمع خودرو یک قطعه اساسی در موتورهای احتراق داخلی است که وظیفه تولید جرقه برای اشتعال مخلوط سوخت و هوا در سیلندرها را بر عهده دارد.
2. چه نوع شمعهایی برای خودرو وجود دارد؟
انواع مختلفی از شمعهای خودرو وجود دارد، از جمله: شمعهای مسی، شمعهای پلاتینیوم، شمعهای ایریدیوم.
3. آیا میتوان شمعهای خودرو را تمیز کرد یا باید آنها را تعویض کرد؟
در برخی موارد، شمعهای کثیف را میتوان تمیز کرد تا عملکرد بهتری داشته باشند، اما این راهحل موقتی است. در صورت فرسودگی یا آسیب فیزیکی، شمعها باید تعویض شوند تا از عملکرد بهینه موتور اطمینان حاصل شود.
4. چگونه میتوان فهمید که شمعها به درستی کار میکنند؟
برای اطمینان از عملکرد صحیح شمعها و نبود علائم خرابی شمع ماشین، میتوانید آنها را به صورت دورهای بررسی کنید. شمعهای سالم باید دارای الکترودهای تمیز و فاصله مناسب بین الکترودها باشند.
5. آیا نوع سوخت مصرفی بر عمر شمعها تاثیر دارد؟
بله، نوع و کیفیت سوخت مصرفی میتواند بر عمر شمعها تأثیر بگذارد. استفاده از سوخت با کیفیت بالا و توصیهشده توسط سازنده خودرو میتواند عمر شمعها را افزایش دهد و عملکرد بهتری ارائه دهد.
6. آیا تعویض شمعها بر عملکرد موتور تاثیر دارد؟
بله، تعویض به موقع شمعها میتواند به بهبود عملکرد موتور، کاهش مصرف سوخت و جلوگیری از مشکلات احتمالی کمک کند.
نظر بدهید